Obowiązek opłacania składki zdrowotnej wobec osób mieszkających w Polsce (rezydentów) i pobierających emeryturę z zagranicy może budzić wątpliwości. Podkreślić należy, że organem właściwym w tej kwestii jest Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Podstawę prawną obowiązku zapłaty składki stanowi ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (dalej u.ś.o.z.).
Zgodnie z art. 66 pkt 16 tejże ustawy, obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby pobierające emeryturę lub rentę, osoby w stanie spoczynku pobierające uposażenie lub uposażenie rodzinne oraz osoby pobierające uposażenie po zwolnieniu ze służby lub świadczenie pieniężne o takim samym charakterze. Składka zdrowotna wynosi 9% podstawy wymiaru składki. W związku, z tym mogą powstać wątpliwości co do konieczności opłacenia składki zdrowotnej w Polsce z tytułu emerytury otrzymywanej z zagranicy np. z Niemiec.
Zauważyć należy, że w przypadku wypłaty emerytury lub renty z innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, EFTA lub ze Zjednoczonego Królestwa, bank kieruje do NFZ zapytanie dotyczące obowiązku podlegania przez daną osobę ubezpieczeniu zdrowotnemu w Polsce (art. 75 ust. 1a u.ś.o.z.). Jeżeli NFZ potwierdzi obowiązek składkowy w kraju, wówczas bank zgłasza osobę do ubezpieczenia zdrowotnego do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał taką informację (art. 75 ust. 1b u.ś.o.z.).
Przykładowo, Dyrektor Śląskiego Oddziału NFZ stwierdził, że osoba pobierająca emeryturę z zagranicy nie ma obowiązku zapłaty składki zdrowotnej tylko wtedy, gdy otrzymuje wyłącznie emeryturę lub rentę zagraniczną. W takim przypadku osoba ta nie podlega polskiemu ustawodawstwu z zakresu zabezpieczenia społecznego zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.
Jeżeli jednak osoba pobierająca emeryturę z zagranicy: zamieszkuje na terenie Polski, prowadzi działalność pozarolniczą w kraju oraz otrzymuje emeryturę z polskiego systemu zabezpieczenia społecznego i dodatkowo świadczenie z innego państwa, to dla niej właściwe jest polskie ustawodawstwo z zakresu ubezpieczenia zdrowotnego. NFZ finansuje wówczas koszty świadczeń opieki medycznej zarówno w Polsce, jak i w państwie wypłacającym emeryturę zagraniczną, tj. w innych krajach członkowskich UE.
W przypadku osób objętych polskim ustawodawstwem obowiązują przepisy ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1938). Zgodnie z art. 66 ust. 1 pkt 16 u.ś.o.z., obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby pobierające emeryturę lub rentę. Z kolei art. 82 ust. 1 u.ś.o.z. stanowi, że jeśli ubezpieczony osiąga przychody z więcej niż jednego tytułu podlegającego obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego, składka na ten cel jest opłacana z każdego z nich osobno.
Podsumowując, biorąc pod uwagę obecną linię interpretacyjną NFZ, jeśli polski rezydent prowadzi działalność gospodarczą w Polsce, to emerytura z np. z Niemiec może podlegać składce zdrowotnej. Oznacza to, że polski rezydent zostanie objęty składką zdrowotną z tytułu prowadzenia działalności pozarolniczej oraz świadczenia emerytalnego z Niemiec. W razie wątpliwości w tym zakresie możliwe jest uzyskanie interpretacji urzędowej od NFZ.
Warto podkreślić, że ostateczna zasadność potrącania składek zdrowotnych jest weryfikowana indywidualnie przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
Dodatkowe informacje możesz uzyskać:
Kancelaria Doradców Podatkowych
M. Rymaszewski, L. Rymaszewska sp. k.
tel. 508-819-601, 605-599-681
Comments